Dieta a trądzik - czy mają jakiś związek?

Masz cerę trądzikową? Wystarczy niewiele, aby na twarzy pojawiły Ci się zmiany, wypryski czy krostki? Zwykle liczymy się z tym, że mając -naście lat musimy przeżyć okres “szaleństwa” skóry, ale co, jeśli z przodu wieku pojawia się dwójka, a po niej trójka, a problem trwa? Wizyty u dermatologów, kosmetologów, kosmetyczek pomagają na chwilę, ale tylko na chwilę… W tym artykule pomożemy Ci spojrzeć na ten problem nieco szerzej - z perspektywy talerza.

Podejść do odżywiania, teorii na jego temat i opinii o nim jest tyle, ile osób na świecie - albo i jeszcze więcej. Ale są również fakty żywieniowe - na przykład badania z ostatnich lat, które wskazują, że nieodpowiednio dobrana dieta może pogarszać sytuację skóry trądzikowej!

Oczywiście, zanim przejdziemy do samego artykułu, musimy wspomnieć o dwóch ważnych kwestiach:

• trądzik jest chorobą, którą wywołują w różnej mierze różne czynniki - w tym stres, używki, nieodpowiednio dobrane kosmetyki, niewłaściwa higiena, problemy hormonalne, czy wreszcie geny. Także dieta - choć raczej niemożliwe jest, żeby wyłącznie ona odpowiadała za uporczywy trądzik. Odpowiednio dobrana dieta pomoże z pewnością, ale nie oznacza to, że wyłączenie jakiegoś produktu okaże się panaceum na wypryski
• to, jakiej diety przestrzegamy, zależy nie tylko od trądziku! Choć są ogólne zasady, które pasują do każdego przypadku (jak choćby “unikać wysoko przetworzonego jedzenia”, “nie pić zbyt dużo alkoholu”), to pamiętajmy, że w specjalnych sytuacjach, takich jak cukrzyca, alergie pokarmowe, nietolerancje, celiakia, warto zasięgnąć porady lekarza zanim zdecydujemy się zmodyfikować dietę pod kątem trądziku

To najważniejsze ostrzeżenia, które może brzmią groźnie, ale wymieniamy je dlatego, że mogą pomóc Wam uniknąć kłopotów. Jeśli jesteście zdrowi, nie macie żadnych poważnych schorzeń związanych z jedzeniem, a trądzik poważnie Wam dokucza, cóż - dieta jest właśnie jednym z tych czynników, które możemy sami zmienić! Co więcej, odpowiedni styl życia i warunki środowiskowe mogą sprawić, że nie dojdzie do ekspresji niektórych genów, bo nie będzie do tego wyzwalacza. Nie będzie ekspresji - więc dany gen po prostu się nie “obudzi”.

Jak więc dietą wpłynąć na poprawę sytuacji cery trądzikowej? Już mówimy!

Dieta a trądzik - podstawowe informacje

Jaka dieta na trądzik ma wpływ, a jaka nie ma? Dieta bogata w cukry proste, tłuszcze nasycone, produkty o wysokim indeksie glikemicznym, a także niejednokrotnie nabiał, to główni winowajcy nieprawidłowej kondycji skóry. Dlaczego? Ponieważ wysoki indeks glikemiczny cukrów prostych (czyli: ich zdolność do szybkiego, mocnego, ale krótkotrwałego podniesienia poziomu glukozy we krwi) oraz duża ilość węglowodanów powodują wzrost stężenia insuliny oraz insulinopodobnego czynnika wzrostu 1 (IGF-1), które wpływają na tworzenie się zaskórników. Pośrednio również wpływają na nasilenie się łojotoku (stymulując wydzielanie androgenów, czyli hormonów męskich). A stąd już oczywista droga do pojawienia się irytujących nieprzyjaciół. 

Wysokie IG w diecie a trądzik - czego unikać?

Skoro już wiesz, że produkty o wysokim IG, zwłaszcza te wysoko przetworzone, często sprzyjają problemom trądzikowym, zwróć uwagę na to, aby w diecie było ich jak najmniej. Tylko uwaga - nie jest to łatwe! Jak często bywa z produktami, które nie są dla nas zbyt dobre, tak i te pokarmy są łatwo dostępne i lubimy po nie sięgać. Staraj się jednak unikać:

• słodyczy,
• ciastek,
• drożdżówek, 
• chipsów, 
• frytek, 
• gotowych zamienników posiłków, 
• pszennych bułek, 
• a także nadmiernej ilości suszonych owoców. 

Ten ostatni punkt może wywołać zdziwienie - w końcu nie tak dawno temu mówiło się, że suszone owoce są świetnym zamiennikiem czekolad, wafelków i chipsów, więc o co chodzi? Głównie o to, że suszone owoce zawierają - wagowo! - więcej cukru, niż te same owoce surowe. W 100 gramach świeżej moreli znajdziemy 9 gramów cukru, a w 100 gramach suszonej - aż 53 gramy! Suszenie usuwa z moreli wodę (i jej wagę), ale nie usuwa cukru. Oczywiście, to dotyczy każdego suszonego owocu, nie tylko moreli.

Rzecz jasna, wszystko jest dla ludzi. Jeśli nie wyobrażasz sobie niedzielnego śniadania bez puszystej, jeszcze ciepłej pszennej bułki, albo czujesz, że oszalejesz jeśli nie zjesz aromatycznej drożdżówki z truskawkami, to spokojnie możesz tej pokusie ulec! Ważny jest przede wszystkim umiar, który jest szczególnie ważny, jeśli masz problemy z trądzikiem. Wtedy lepiej skłaniać się ku “absolutnemu minimum”, niż ku “przy każdej okazji”.

Alkohol a trądzik - bardzo duże “nie”

Jest to bardzo duże “nie” dla alkoholu - bo nie wpływa on dobrze na skórę, która ma tendencje do trądziku. Po jego spożyciu wzrasta bowiem poziom testosteronu, który jest jednym ze wspomnianych już przez nas androgenów.

Alkohol wpływa też niebagatelnie na rozmnażanie bakterii i zwiększenie wydzielania cytokin prozapalnych (białek, które biorą udział w odpowiedziach zapalnych organizmu). Nietrudno się domyślić, że ich nadmiar na pewno nie posłuży trądzikowi…

Lampka wina od czasu do czasu? Jasne, samo wino ma nawet pewne właściwości prozdrowotne (oczywiście, w umiarze!), a i dla relaksu przy filmie nie zaszkodzi. Tu jednak wyjątkowo ważny jest zdrowy rozsądek.

Mleko i nabiał przy trądziku

Kwestia mleka jest nadal bardzo kontrowersyjnym tematem. Badacze wciąż szukają powiązania trądziku ze spożywaniem produktów mlecznych. Nie są one jednak tak oczywiste i jednoznaczne…

Niemniej, proteiny zawarte w mleku również zwiększają poziom już wspomnianego przez nas IGF-1, co dodatkowo może tłumaczyć występowanie trądziku u osób spożywających nabiał czy produkty mleczne. Podobne przypuszczenia dotyczą na przykład zawartej w mleku serwatki – jej nadmiar w diecie również może zaostrzać trądzik.

Generalnie, istotna część badań wskazuje, że spożycie w dużej ilości mleka i produktów nabiałowych może zwiększać wskaźnik szansy na pojawienie się trądziku. A co najciekawsze – wykazano, że produkty odtłuszczone zwiększają IGF-1 w osoczu bardziej niż pełnotłuste!

Czekolada, kawa, ostre przyprawy - czy powodują trądzik?

Te substancje przez wiele lat oskarżano (i często nadal oskarża się) o wpływ na rozwój trądziku. Jednak do tej pory brak jest badań potwierdzających prawidłowość tej tezy. Są to kwestie bardzo indywidualne i tak naprawdę zależne od danej osoby. Wyeliminuj gorzką czekoladę i ostre przyprawy tylko w sytuacji, kiedy rzeczywiście zauważasz zaostrzenie zmian po ich spożyciu.

Co do kawy – nie ma podstaw ku temu, aby ją eliminować, ze względu na brak badań potwierdzających zależność pomiędzy spożyciem kofeiny a występowaniem trądziku. To oczywiście nie oznacza, że tych zależności nie ma, więc tu podobnie - jeśli masz wrażenie, że po trzech kubkach kawy Twoja skóra szaleje, spróbuj odstawić arabikę na jakiś czas i zobacz, czy da to jakiś efekt.

Postaw na...

Zawsze najlepiej zmotywować się do zmian patrząc na wszystko, co możemy robić, a nie to, co jest w danym temacie niewskazane. W związku z tym, postaw w diecie przede wszystkim na świeże owoce i warzywa, zbożowe produkty pełnoziarniste, dobrej jakości tłuszcze, dietę o niskim indeksie glikemicznym.

Na szczególną uwagę wśród diet na trądzik zasługuje tutaj dieta śródziemnomorska. Jej zasady są niezwykle proste i przynoszą wiele pozytywnych efektów, nie tylko względem problemów trądzikowych. Ogranicz czerwone mięso do minimum, wprowadź dobrej jakości ryby i owoce morza, dbaj o różnorodność ziół i naturalnych przypraw. Przy każdym posiłku uwzględniaj owoce i warzywa, a same posiłki spożywaj powoli, z uważnością.

Jeśli nie jesteś zwolennikiem ryb lub spożywasz je w bardzo ograniczonej ilości, pomocna może się okazać również suplementacja. Kwasy omega-3 sprzyjają łagodzeniu stanów zapalnych, dodatkowo hamują wydzielanie głównych czynników powodujących stan zapalny w organizmie i przyczyniających się do wystąpienia trądziku. Gdzie je znajdziesz? W nasionach, orzechach, siemieniu lnianym czy oliwie z oliwek. 

I oczywiście, ostatnia - jednak niezwykle istotna kwestia, którą poruszyliśmy już w ostatnim artykule: WODA. Nieodpowiednia ilość wypijanych płynów w ciągu dnia również może istotnie wpływać na kondycję cery. Postaraj się zadbać o to, aby codziennie stanowiła ona podstawę Twojego zdrowotnego rytuału. Leczenie trądziku dietą to nie jest sprawa zerojedynkowa, ale dobrze wiedzieć, co może nam utrudnić walkę z nim, a co ułatwić!